Kawa 

Często słyszę od pacjentów, że starają się ograniczyć kawę ale jest im bardzo ciężko bo picie kawy traktują jak poranny rytuał lub uwielbiają po prostu smak kawy. Doskonale to rozumiem ale czy faktycznie "detoks" od kawy jest potrzebny każdemu? Coraz więcej badań wykazuje korzystne działanie kawy na ludzkie zdrowie. 

Kawa zwiększa poziom energii i koncentracji 

Prawdopodobnie taki jest główny powód dla którego większość z nas pije kawę. Warto jednak pamiętać przy tym, że kawa nie sprawi że Twój organizm "wybaczy" Ci nieprzespaną lub zarwaną noc a jedynie odsunie i zamaskuje zmęczenie które normalnie byś odczuwał. A dzieje się tak za sprawą kofeiny, która za pomocą krwioobiegu dostaje się do mózgu, gdzie blokuje adenozynę - związek odpowiedzialny za transport energii. W wyniku tej blokady wzrasta ilość innych neuroprzekaźników np. dopaminy - to właśnie przyczyna uczucia pobudzenia

Kofeina zawarta w kawie wykazuje właściwości ochronne przed chorobami neurodegeneracyjnymi 

W sieci można znaleźć publikacje udowadniające wpływ picia kawy na obniżenie ryzyka wystąpienia choroby Alzheimera i Parkinsona. W jednym z badań zmniejszenie ryzyka wyniosło aż 65% dla Alzheimera i od 30 do 60% dla Parkinsona. Co ważne, kawa bezkofeinowa nie wykazywała właściwości neuroprotekcyjnych. 

Spożycie kawy wykazuje w badaniach odwrotną korelację z zapadalnością na cukrzycę typu 2

W metaanalizie uwzględniającej 30 różnych badań, w którym brało udział łącznie 1 185 210 osób, uczestnicy spożywali od 0 do 6 filiżanek kaw dziennie. Badania zgodnie wykazały, że z każdą filiżanką ryzyko wystąpienia cukrzycy zmniejszało się średnio o 6%. Możliwe że jest to powiązane z działaniem przeciwzapalnym i przeciwutleniającym kawy, możliwościami modulującymi receptora adenozyny oraz wpływom na różnorodność mikrobiomu.

Uważaj na mutację genu CYP1A2

Gen CYP1A2 powoduje nietolerancję kofeiny. Nietolerancja nie jest tym samym co alergia na kofeinę. Reakcja na kofeinę jest kwestią bardzo indywidualną. Są osoby które mogą wypić 5 filiżanek kawy i niezależnie czy jest 7 rano czy 19 nie zrobi to na nich żadnego wrażenia. Przeciętnie uznaje się, że skutki uboczne związane ze spożyciem kofeiny pojawią się przy spożyciu od 200 do 400 mg kofeiny, co odpowiada 2-4 filiżankom. Jeśli jednak po niewielkiej ilości kawy odczuwasz takie objawy jak: przyśpieszone bicie serca, niepokój, uczucie tremy, bezsenność, ból głowy, zastanów się nad odstawieniem kofeiny lub wykonaniem badania poliformizmu genu CYP1A2 odpowiedzialnego za upośledzenie funkcji metabolizmu kofeiny. 

Staraj się pić kawę dobrej jakości

Im niższy stopień przetworzenia kawy tym więcej składników odżywczych będzie zawierała. Dostępność składników zależna jest też od odmiany i świeżości kawy. Uważaj na sztuczne aromaty smakowe dodawane do kawy. Jeśli chcesz mieć pewność że Twoja kawa jest wysokiej jakości wybieraj kawy speciality. Wybierając kawę z takim oznaczeniem masz gwarancję że kawa pochodzi ze świeżych zbiorów, jest świeżo wypalona i że przeszła skomplikowany proces kontroli jakości.

Nie pij kawy zbyt późno

Pamiętaj, że w zależności od indywidualnych preferencji, rodzaju i mocy kawy którą pijesz działanie kofeiny może wynosić od 1,5 h do nawet 9h. Jeśli masz problemy z zasypianiem, sprawdź czy nie wypijasz ostatniej kawy po 14. 

Uważaj na kawę jeśli cierpisz na refluks

Kofeina należy do grupy pokarmów i substancji osłabiających dolny zwieracz przełyku, co może prowadzić do cofania się treści żołądkowej i uczucie pieczenia w gardle lub za mostkiem i/lub objawy laryngologiczne jak np. uczucie "kluchy" w gardle. Najważniejsze abyś obserwował czy wykluczenie kawy pomaga w leczeniu refluksu, ponieważ w zależności od przyczyny wystąpienia choroby, nie każdy musi wykluczać kawę. 

Jak widzisz, kawa wykazuje wiele znaczących pozytywnych działań na zdrowie organizmu. Przez to, że źródła dotyczące spraw zdrowotnych często bazują na nieaktualnych informacjach, nadal wiele osób żyje w przekonaniu że picie kawy to zły nawyk. Faktycznie przed 2016 rokiem, WHO uznawało picie kawy za czynnik rakotwórczy. Jednak w 2016 kawa została usunięta z listy i określona jako "potencjalnie chroniąca przed rakiem wątroby i macicy". Dlatego, jeśli dobrze czujesz się po kawie i lubisz ją pić to wcale nie musisz zmuszać się do "detoksu od kawy". Z kolei jeśli nie lubisz kawy to nie widzę powodu abyś miał się zmuszać do jej picia, ponieważ jest wiele innych sposobów na osiągnięcie korzyści przeciwzapalnych, przeciwutleniających, zwiększających koncentrację czy neuroprotekcyjnych które wykazuje kawa.

Bibliografia:

https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/nutrition-and-healthy-eating/in-depth/caffeine/art-20045678

https://www.coffeedesk.pl/blog/kawa-specialty-nie-boj-sie-jakosci/

https://academic.oup.com/nutritionreviews/article/76/6/395/4954186?login=true

https://www.health.harvard.edu/blog/the-latest-scoop-on-the-health-benefits-of-coffee-2017092512429